Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου 2009

Μουσική Ατζέντα, 10 Φεβρουαρίου

Σαν σήμερα, στις 10 Φεβρουαρίου του 1927 γεννιέται η Αμερικανίδα σοπράνο Leontyne Price. Από τις πιο πολυηχογραφημένες σοπράνο των καιρών μας, η Leontyne Price είναι μια λυρικο-δραματική σοπράνο ή ορθότερα μια soprano lirico-spinto, που επιτρέπει ένα ρεπερτόριο που μπορεί να αποδώσει το ίδιο καλά σε ρόλους λυρικούς, όπως π.χ. τη Mimi στη La Bohème, ρόλους του Verdi όπως η Aida, ή τη Leonora στον Trovatore και στη La Forza del Destino, ή τον Puccini και κάποιες όπερες του Mozart.

Έχει μια λαμπρή ψηλή ρεζίστρ, ενώ η μεσαία της και η χαμηλή είναι μυστηριακές και η τεσσιτούρα της εκτείνεται από τη λα ύφεση κάτω απ' το πεντάγραμμο μέχρι την μι της 3ης οκτάβας.

Η πρώτη Αφρο-Αμερικανίδα που ντεμπουτάρησε στη Metropolitan Opera, εξαιρετική ως Aida και πνευματώδης ως γυναίκα, η Leontyne Price θα αφήσει σημαντικότατες ερμηνίες ως Cio-Cio-San στη Madama Butterfly, Donna Anna στο Don Giovanni, Liu στην Turandot, Minnie στη La fanciulla del West, Elvira στον Ernani, Amelia στο Un ballo in maschera και Leonora στη La forza del destino του Verdi , Pamina στο Die Zauberflöte και Fiordiligi στο Così fan tutte του in Mozart, Tatyana στον Eugene Onegin του in Tchaikovsky , Cleopatra στο Antony and Cleopatra του Barber, αλλά και άρτιες ερμηνίες στη Λειτουργία του Bach σε σι ελάσσονα, τη Missa Solemnis του Beethoven, το Te Deum του Bruckner και τα Ρέκβιεμ των Verdi και Mozart.



Στο βίντεο η Leontyne Price τραγουδά "O, patria mia", από την Τρίτη Πράξη της Aida του Verdi, Metropolitan Opera, 1985



Ίδια μέρα, στις 10 Φεβρουαρίου του 1927 θα γεννηθεί στο Birmingham και ο δάσκαλος της μουσικής και διευθυντής ορχήστρας Brian Priestman. Ιδρυτής της Opera da Camera και της Orchestra da Camera στο Birmingham, o Brian Priestman κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης καριέρας του θα διατελέσει ως μουσικός διευθυντής του Royal Shaekspeare Theatre στο Stratford, και στην Edmonton Symphony, θα είναι τακτικός διευθυντής ορχήστρας στη συμφωνική ορχήστρα της Βαλτιμόρης, κύριος μαέστρος της Εθνικής Όπερας της Νέας Ζηλανδίας, μουσικός διευθυντής στη Φιλαρμονική της Φλόριντα, της Καναδικής Ορχήστρας Νέων, της συμφωνικής του Cape Town και για πολλά χρόνια διευθυντής της ορχήστρας του BBC και άλλων συμφωνικών στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Αμερική, ενώ η δισκογραφία του είναι επίσης πλουσιότατη.

Στο ηχητικό ντοκουμέντο που ακολουθεί ο Brian Priestman διευθύνει τη Ραδιοφωνική Ορχήστρα της Βιέννης με την Καναδέζα κοντράλτο Maureen Forrester να τραγουδά "One charming night" από την Fairy Queen του Henry Purcell.




Το 1929, στις 10 Φεβρουαρίου θα γεννηθεί ο Αμερικανός συνθέτης μουσικής κινηματογράφου Jerry Goldsmith, που πέθανε στις 21 Ιουλίου του 2004. Κέρδισε τέσσερις φορές βραβεία Emmy, ενώ βραβεύτηκε και από την Ακαδημία για τη μουσική του στην ταινία Η Προφητεία (The Omen).

Δική του η μουσική στις ταινίες Freud, A Patch of Blue, The Blue Max, The Sand Pebbles, Planet of the Apes, Patton, Papillon, Chinatown, The Wind and the Lion, The Omen, Logan's Run, Islands in the Stream, αλλά και στις ταινίες The Boys from Brazil, Capricorn One, Alien, The First Great Train Robbery, Star Trek (ταινία) Twilight Zone (ταινία), Lionheart, The Russia House, First Blood Μέρος ΙΙ, Rambo - Μέρος III, Total Recall, Medicine Man, Basic Instinct, Hoosiers, The Edge, The 13th Warrior, The Mummy και πληθώρα άλλων.



Μουσική του Jerry Goldsmith από τη βραβευμένη για τη μουσική της από την Ακαδημία ταινία "Η Προφητεία", (The Omen) 1976, σκηνοθεσία Richard Donner.

Τρίτη 10 Φεβρουαρίου 2009

Μουσική Ατζέντα, 9 Φεβρουαρίου

Στις 9 Φεβρουαρίου 1645 γεννιέται ο Γερμανός οργανίστας και και δάσκαλος βιόλας Johann Aegidius Bach, θείος του Johann Sebastian Bach που πέθανε το 1716

Το 1756 γεννιέται ο Τσέχος οργανίστας και συνθέτης Karel Blažej Kopřiva που πέθανε στις 15 Μαϊου 1785


Το 1885 γεννιέται ο Αυστριακός συνθέτης Alban Maria Johannes Berg, που ανήκε στη δεύτερη Σχολή της Βιέννης μαζί με τον Arnold Schoenberg και τον Anton Webern, όπως και ο Έλληνας συνθέτης Νίκος Σκαλκώττας. Πέθανε στις 24 Δεκεμβρίου 1935. Ο Berg κατάφερε να συνδυάσει το ρομαντισμό του Mahler με τη δωδεκάφθογγη κλίμακα του Schoenberg. Μαθητής του Schoenberg ο ίδιος από τον οποίο και διδάχθηκε μουσική θεωρία, σολφέζ και αρμονία και τον οποίο είχε και Μέντορα. Ο Schoenberg μεταξύ άλλων δίδασκε ότι η μουσική ενότητα εκπορεύεται από μία και μοναδική ιδέα η οποία αναπτύσσεται στη σύνθεση, που έγινε γνωστή αργότερα ως αναπτυσσόμενη παραλλαγή.



Το 1909 γεννιέται ο Γερμανός συνθέτης σύγχρονης κλασικής μουσικής Harald Genzmer. Πέθανε στις 16 Δεκεμβρίου 2007.

Σπούδασε μουσική κοντά στο μεγάλο βιολιστή, βιολονίστα, συνθέτη, μαέστρο και θεωρητικό της μουσικής Paul Hindemith.

Δίδαξε πιάνο, ενώ κατά το Β' Παγκόσμιο πόλεμο κατατάχτηκε ως μουσικός στρατιωτικής μπάντας παίζοντας κλαρινέττο.

Πλούσια η δισκογραφία του, ενώ η εργογραφία του είναι τεράστια με κοντσέρτα για έγχορδα και ορχήστρα, φλάουτο και ορχήστρα, σουΐτες για τσέλλο, σονάτες για πιάνο, κοντσέρτα για εκκλησιαστικό όργανο και ορχήστρα, έργα για βιολί, κιθάρα, σύνολα πνευστών, φωνητικά έργα, εκκλησιαστική μουσική, συμφωνίες, συμφωνιέττες, χωρωδιακά και έργα μουσικής δωματίου.





Στα βίντεο μέρος Α' και Β' από τη φαντασία του Harald Genzmer για εκκλησιαστικό όργανο και τρομπόνι, Opus 73 (1976).

Στις 9 Φεβρουαρίου 1939 ο Αμερικανός τραγουδοποιός και τραγουδιστής της ροκ Barry Mann γεννιέται στο Brooklyn της Νέας Υόρκης.

Με τη σύζυγό του και συνεργάτιδά του Cynthia Weil ίδρυσαν εταιρία με το όνομα Dyad Music. Επιτυχίες του: "She Say (Oom Dooby Doom)", "On Broadway", "Never Gonna Let You Go", "We Gotta Get Out of This Place", "Shape of Things to Come", κ.ά.







Το 1947 γεννιέται επίσης ο Αμερικανός τραγουδιστής της country και της rock ’n’ roll Joe Ely.


Το 1981 πεθαίνει ένας από τους πρώτους τραγουδιστές της rock ’n’ roll ο Bill Haley που μεσουράνησε με την μπάντα του Bill Haley & His Comets. Γεννήθηκε στις 6 Ιουλίου του 1925. Τυφλός από το αριστερό μάτι λόγω αποτυχημένης εγχείρησης στην παιδική του ηλικία, ο Bill Haley μεσουράνησε στη rock-n'-roll σκηνή με το γκρουπ που ίδρυσε το 1952 Bill Haley & His Comets, που οφείλει την έμπνευση του ονόματός του στον συγκερασμό του επιθέτου του με μια παραφθορά στην προφορά του κομήτη του Χάλεϋ.

Από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του το "Rock Around the Clock", το "Shake, Rattle and Roll", το "See You Later, Alligator", και το "Don't Knock the Rock", που τον κράτησαν για πολλά χρόνια στα top 10 των παγκόσμιων επιτυχιών.

Η τελευταία του τουρνέ ήταν κατά το Μάιο και Ιούνιο του 1980 στη Νότιο Αφρική. Μετά το ταξίδι όμως διαγνώστηκε όγκος στον εγκέφαλο. Παρά την ασθένειά του, συνέχισε να γράφει μουσική μέχρι το 1981, όπου και έχασε τη μάχη υποκύπτοντας στην ασθένειά του.




Bill Haley "Rock around the Clock", clip από την εκπομπή του Ted Steel στο WOR-TV, Νέα Υόρκη, 1955





Το 2002 στις 9 Φεβρουαρίου πεθαίνει ο Ισπανός βαρύτονος Vicente Sardinero. Γεννήθηκε στη Βαρκελώνη στις 12 Ιανουαρίου 1937, όπου και έκανε το ντεμπούτο του στην Carmen του Bizet. Το 1967 πρωτοεμφανίστηκε στο Θέατρο της Σκάλας του Μιλάνου ως Enrico στη Lucia di Lammermoor, ενώ θα εμφανιστεί και σε άλλα θέατρα, όπως η Metropolitan Opera, το Covent Garden και την όπερα της Νέας Υόρκης.

Τραγούδησε δίπλα στους μεγαλύτερους τραγουδιστές του καιρού μας όπως η Ileana Cotrubas, η Katia Ricciarelli, η Renata Scotto, ο José Carreras, ο Luciano Pavarotti και η Mirella Freni, η Jessye Norman, η Fiorenza Cossotto, η Magda Olivero ή η Montserrat Caballé, ο Carlo Bergonzi και ο Plácido Domingo, και με διευθυντές ορχήστρας μεγάλου βεληνεκούς όπως ο James Levine, ο Gianandrea Gavazzeni ή ο Georg Solti.

Το ρεπερτόριό του περιλαμβάνει Rossini, Puccini, Leoncavallo, Donizetti, Mascagni.

Η φωνή του σκοτεινή, το φραζάρισμά του άψογο με θεατρικότητα στην ανάγνωση των ρόλων του και σιγουριά στην ερμηνεία, που τον κατατάσσουν αν όχι στους μεγάλους, τουλάχιστον στους πολύ καλούς βαρύτονους των τελευταίων 20 - 30 χρόνων στον αιώνα που μας πέρασε.






Στο βίντεο σκηνή από την τέταρτη πράξη της όπερας La bohème του Giacomo Puccini, ντουέτο "In un coupe?"
Τραγουδούν ο Jose Carreras σαν Rodolfo και Vicente Sardinero ως Marcello. Teatro del Liceo de Barcelona. Δεκέμβριος, 1980

Ενώ στις 9 Φεβρουαρίου 2008 ο Αμερικανός ντράμερ που συνεργάστηκε προσωρινά με τους Who Scott Halpin, γεννημένος στις 3 Φεβρουαρίου του 1954 αφήνει την τελευταία του πνοή.

Κυριακή 8 Φεβρουαρίου 2009

Μουσική Ατζέντα, 8 Φεβρουαρίου

H 8η Φεβρουαρίου σημασιοδοτείται από πολλές γεννήσεις και θανάτους για τον κόσμο της μουσικής.

Το 1709 πεθαίνει στη Bologna ο Ιταλός βιολιστής, βιολονίστας, δάσκαλος μουσικής και μουσικοσυνθέτης Giuseppe Torelli. Γεννήθηκε στη Verona στις 22 Απριλίου του 1658 και πιθανότητα υπήρξε μαθητής του Giacomo Antonio Perti (διάσημου μαέστρου της Bologna κατά το 17ο αι.).

Eργάστηκε ως βιολιστής και βιολονίστας στη βασιλική του San Petronio στη Bologna, αλλά και στο Ansbach και στη Βιέννη.

H συνεισφορά του υπήρξε μεγάλη στην ενορχήστρωση κοντσέρτων, solo concerto για έγχορδα και basso continuo και κοντσέρτα για έγχορδα και τρομπέτα, όπου η εργογραφία του περιλαμβάνει κοντσέρτα για σόλο τρομπέτα και ορχήστρα, ντουέττα και κουαρτέτα τρομπέτας, σονάτες, συμφωνίες με τρομπέτες . Εκεί όμως που σημάδεψε τη μουσική μπαρόκ ήταν η θεμελίωση των concerti grossi[1] μαζί με τον Arcangelo Corelli.

Τα χειρόγραφά του φυλάσσονται στη Bologna στο αρχείο San Petronio.



Giuseppe Torelli, concerto grosso για 4 βιολιά και ορχήστρα σε Μι ελάσσονα, Opus 8

Τα μέρη: 1. Largo, 2. Allegro, 3. Largo, 4. Allegro

Παίζει η Musica Antiqua της Κολωνίας. Στα βιολιά: Anton Steck, Katharina Wolff, Manfred Kramer και Laura Johnson υπό τη διεύθυνση του Reinhard Goebel.


Στις 8 Φεβρουαρίου 1849 πεθαίνει ο Γάλλος βιολονίστας και διευθυντής ορχήστρας François Antoine Habeneck.

Γεννήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 1781. Γιος μουσικού στρατιωτικής μπάντας διδάχθηκε βιολί από τον γερμανικής καταγωγής πατέρα του και σε ηλικία 10 ετών θα δώσει το πρώτο του κοντσέρτο σε κοινό.

Το 1801 θα πάρει μαθήματα βιολιού στο Conservatoire de Paris από τον Pierre Baillot, διάσημο δάσκαλο βιολιού και διευθυντή ορχήστρας στην Opéra de Paris. Θα κερδίσει το πρώτο βραβείο βιολιού το 1804 και θα γίνει μέλος της Opéra-Comique, την οποία όμως και θα αφήσει για την Όπερα του Παρισιού, όπου και το 1817 θα γίνει το πρώτο βιολί και το 1821 διευθυντής ορχήστρας. Από τους ιδρυτικούς διευθυντές ορχήστρας το 1828 της Orchestre de la Société des Concerts du Conservatoire με την οποία θα εισαγάγει στο γαλλικό κοινό έργα του Μπετόβεν.

Συνέθεσε δύο κοντσέρτα και μαθητές του υπήρξαν οι βιολονίστες Jean-Delphin Alard και Hubert Léonard, αλλά και ο συνθέτης Édouard-Victoire-Antoine Lalo.



Το 1933 γεννιέται η Ολλανδέζα σοπράνο του Lied Elisabeth Sara (Elly) Ameling.

Το ντεμπούτο της το έκανε στο Rotterdam το 1953 και συνεργάστηκε με μεγάλους μαέστρους όπως ο Sir Bernard Haitink, ο Rafael Kubelík,ο Carlo Maria Giulini, ο Benjamin Britten, Seiji Ozawa, Wolfgang Sawallisch, Kurt Masur, Sir Neville Marriner, Karl Münchinger, André Previn ή ο Edo de Waart, οι οποίοι και την καθιέρωσαν ως μία από τις μεγαλύτερες τραγουδίστριες Lied του καιρού μας.

Τραγουδίστρια κοντσέρτων έχει κάνει λιγοστές εμφανίσεις στην όπερα, κυρίως σε έργα Mozart και Haydn. Έγινε παγκόσμια γνωστή για την ερμηνεία της σε γαλλικά και γερμανικά Lieder, ορατόρια, ορχηστρικά σύνολα και μουσική δωματίου. Το ρεπερτόριό της ωστόσο εκτείνεται από τη μουσική Μπαρόκ μέχρι τη σύγχρονη εποχή και περιλαμβάνει Bach, Handel, Mozart, Beethoven, Bruckner, Mahler, Satie και Fauré.

Η φωνή της χαρακτηρίζεται από αξιοσημείωτο έλεγχο της τεσσιτούρας της, καθαρότητα τόνου, ζέστη και φρεσκάδα ήχου, που αιχμαλωτίζει το ακροατήριο.





Στο βίντεο η Elly Ameling ερμηνεύει Gabriel Fauré, "Après un rêve", Opus 7, No 1 με τον Dalton Baldwin στο πιάνο. Ηχογράφηση του 1980.



Στις 8 Φεβρουαρίου 1972 φτωχαίνει η ελληνική μουσική, αφού πεθαίνει ο μεγάλος συνθέτης του ρεμπέτικου Μάρκος Βαμβακάρης, που γεννήθηκε στην Άνω Χώρα της Σύρας στις 10 Μαΐου του 1905.



Ο Μάρκος, το παιδί των φτωχών καθολικών αγροτών οικογένειας πολύτεκνης που θα αφοριστεί από την Καθολική Εκκλησία λόγω του γάμου του με ορθόδοξη, θα σημασιοδοτήσει το ελληνικό ρεμπέτικο από το 1925 και εξής. Ο συνθέτης της Φραγκοσυριανής όταν θα έρθει 12 ετών στον Πειραιά θα δουλέψει μεροκάματο ως φορτοεκφορτωτής, λούστρος, εργάτης σε κλωστήρια και σε ορυχεία γαιάνθρακα, εκδορέας και εφημεριδοπώλης. Βιογραφία του Βαμβακάρη, δισκογραφία, φωτογραφικό υλικό και μουσική πύλη με links που σχετίζονται με το συνθέτη θα βρείτε στο site The Markos Vamvakaris Archive

Στο βίντεο που ακολουθεί ο ίδιος ο Βαμβακάρης μιλάει για τη ζωή του, το μπουζούκι και παίζει τη Φραγκοσυριανή.






Αλλά στις 8 Φεβρουαρίου του 1980 θα πεθάνει και το αγρίμι της Κρήτης, ο Νίκος Ξυλούρης.


Γεννήθηκε στα Ανώγεια Ρεθύμνου στις 7 Ιουλίου 1934 σε οικογένεια λυράρηδων. Θα συνεργαστεί στενά με το συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο στα "Ριζίτικα" και στο "Χρονικό". Η φωνή του θα σημαδέψει και τον αντιδικτατορικό αγώνα και θα γίνει σύμβολο αντίστασης.

Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος θα πει γι' αυτόν: "Ο Ξυλούρης ήταν ο χαρισματικός αγγελιοφόρος που έφερνε στην εποχή μας το μήνυμα της μουσικής ελληνικής συνέχειας. Τραγουδούσε και αγάλονταν η Σαπφώ, η Κασσιανή και η κυρά-Φροσύνη. Η φωνή του Ξυλούρη δεν ήταν ένα μουσικό εργαλείο απλώς. Ήταν ένα πολιτισμικό ήθος και ένα υψηλόφρον ύφος. Ήθος και ύφος συγκροτούσαν το ύψηλον της παρουσίας του Ξυλούρη. Ο Ξυλούρης μας έφυγε αλλά μας άφησε το ίχνος του πάνω στα πράγματα και στις ιδέες μας. Ιχνος γνησιότητας, σφραγίδα αυθεντικότητας και Λυδία λίθο αλήθειας."

Και ο Σταύρος Ξαρχάκος, μεταξύ άλλων: "Ο Νίκος Ξυλούρης ήταν γνήσιος, ωραίος, περήφανος κι αγνός. Ο Νίκος Ξυλούρης ήταν Έλληνας!".

Επίσημο site εδώ.

Στο ηχητικό απόσπασμα που ακολουθεί ο Νίκος Ξυλούρης τραγουδά το "Αγρίμια κι Αγριμάκια μου":




Αλλά η 8η Φεβρουαρίου σημαδεύεται κι από την απώλεια δύο μορφών της τζαζ: Του κιθαρίστα Denny Wright το 1992 και του Jimmy Smith το 2005.


Ο Denny Wright (αριστερά στη φωτογραφία) γεννήθηκε στο Λονδίνο στις 6 Μαΐου 1924 και ξεκίνησε να μαθαίνει κιθάρα με τον αδερφό του που ήταν επαγγελματίας κιθαρίστας, αν και το πρώτο του όργανο ήταν το πιάνο. Άρχισε επαγγελματική καριέρα πριν το 1939, ενώ ήταν ακόμη στο σχολείο κερδίζοντας αξιοπρεπές χαρτζηλίκι.

Συνεργάστηκε με μουσικούς όπως ο Stephane Grappelli, ο Lonnie Donegan, ο Digby Fairweather και ο μπλουζίστας Johnny Duncan, συμμετείχε σε Λατινοαμερικάνικες και Τζαμαϊκανές μπάντες, αλλά οι μουσικές του προτιμήσεις δεν περιορίστηκαν στη τζαζ, αφού ερμήνευσε και κλασικούς συνθέτες όπως ο Delius και Ravel, αλλά και συνθέτριες και στιχουργούς όπως η Kate Bush, που σημάδεψε το αγγλικό τραγούδι για πάνω από 30 χρόνια με το ιδιόρρυθμο εκλεκτικιστικό της στυλ.

Άφθαστος με τον άνετο αυτοσχεδιασμό του εγκανίασε ένα νέο στυλ παιξίματος της κιθάρας συνδυάζοντας τη τζαζ με τα μπλουζ και τη folk μουσική.


Ο πιανίστας Jimmy Smith ήταν αυτός που έκανε δημοφιλές το Hammond Β-3, ηλεκτρικό όργανο που εφηύρε ο Laurens Hammond το 1934. O ευφυής αυτοσχεδιασμός του στο ηλεκτρικό όργανο και η εξαιρετική τεχνική του έφεραν το όργανο στο προσκήνιο στη μουσική τζαζ και μπλουζ.

Στο παρακάτω βίντεο ο Jimmy Smith στο "Who's Afraid of Virginia Wolf" από μαγνητοσκόπηση του 1964.




Ηλεκτρικό όργανο ο Jimmy Smith, ο Quentin Warren ατην κιθάρα και ο Billy Hart στα ντραμς.

___________________________________________


[1] Μουσική φόρμα της Μπαρόκ Μουσικής, σε ιδιαίτερη άνθιση κατά τον ύστερο 17ο αι. όπου το μουσικό υλικό περνά από έναν μικρό αριθμό σολίστ στην ορχήστρα. Υπάρχουν δύο κύρια είδη concerti grossi: Το concerto da chiesa και το concerto da camera.
Στο πρώτο εναλλάσσονται αργά και γρήγορα μέρη, ενώ το δεύτερο έχει χαρακτήρα σουΐτας που εισάγεται με ένα πρελούδιο και ενσωματώνει λαϊκές και χορευτικές φόρμες. Με τον καιρό η διάκριση ανάμεσα στα δύο είδη των concerti grossi έπαψε να υφίσταται.

Σάββατο 7 Φεβρουαρίου 2009

Μουσική Ατζέντα, 7 Φεβρουαρίου

Σαν σήμερα στις 7 Φεβρουαρίου του 1652 πεθαίνει ο Ιταλός συνθέτης Gregorio Allegri. Γεννήθηκε το 1582 και ήταν παπάς και μουσικοσυνθέτης της Σχολής της Ρώμης, που χαρακτηρίζεται από πολυφωνικότητα και ήταν κυρίαρχο ρεύμα της εκκλησιαστικής μουσικής κατά το 16ο και 17ο αιώνα[1].

Μελέτησε μουσική με το στενό φίλο και συνεργάτη του Παλλεστρίνα Giovanni Maria Nanini και το μουσικομορφοπλαστικό του ιδίωμα φέρει έντονες τις επιρροές του Παλλεστρινικού στυλ.

Από τα πιο διάσημα έργα του το Miserere mei, Deus, μουσική για τον Ψαλμό Νο 50 της Βουλγκάτας, γραμμένο για 2 κόρα, κουϊντέττου και κουαρτέττου.

Οι μουσικολόγοι τοποθετούν το έργο αυτό ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αρχαίου στυλ ή prima pratica, ρεύμα κυρίαρχο κατά την εποχή Μπαρόκ και Κλασικισμού αντιδιαστέλοντάς το με το νέο στυλ ή seconda pratica [2]. Αποφεύγει δηλαδή τα μεγάλα οργανικά σύνολα και τα ποικίλματα στα μέρη των οργάνων, δίνοντας έμφαση στη φωνή, κατά το πρότυπο της ύστερης Αναγέννησης.

Ένας από τους λόγους που το συγκεκριμένο έργο του Allegri απέκτησε τέτοια δημοτικότητα ήταν και η απαγόρευση του Βατικανού να αναπαραχθεί σε παρτιτούρες, προκειμένου να διατηρήσει το μυστικιστικό του χαρακτήρα. Εντούτοις, το 1770 ο δεκατετράχρονος τότε Mozart, που το είχε ακούσει μόλις δύο φορές σε επίσκεψή του στη Ρώμη, θα το παίξει όλο από μνήμης και θα το αναπαραγάγει αργότερα σε παρτιτούρα.



Gregorio Allegri, Miserere



Ίδια μέρα, στις 7 Φεβρουαρίου του 1871 πεθαίνει ο Γερμανός κατασκευαστής πιάνων Heinrich Engelhard Steinweg και ιδρυτής της παγκόσμια γνωστής κατασκευαστικής εταιρίας πιάνων Steinway & Sons. Γεννήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου του 1797 και είχε ιδιαίτερα δύσκολα παιδικά χρόνια. Σε ηλικία 15 ετών άρχισε να δουλεύει ως ξυλουργός, αλλά σύντομα έγινε μαθητευόμενος κατασκευαστής εκκλησιαστικών οργάνων και οργανίστας.



Το 1836 κατασκεύασε το πρώτο πιάνο στην κουζίνα του σπιτιού του, που αργότερα ονομάστηκε "πιάνο κουζίνας". Το 1851, λόγω ασταθούς πολιτικού κλίματος στη Γερμανία θα μεταναστεύσει στη Νέα Υόρκη με τέσσερις από τους γιους του, αφού πρώτα αφήσει την επιχείρησή του στο γιο του Theodor. Στην Αμερική θα αλλάξει το όνομά του σε Henry Steinway. Δούλεψε σε αρκετές εταιρίες πιάνων, αλλά το 1853 θα ιδρύσει τη δική του εταιρία υπό την ονομασία Steinway & Sons που θα γίνει γρήγορα γνωστή για τους νεωτερισμούς του στην κατασκευή του οργάνου, που μέχρι σήμερα θα κάνουν τη μάρκα περιζήτητη.



Στις 7 Φεβρουαρίου του 1944 θα αφήσει την τελευταία της πνοή η διάσημη Ιταλίδα τραγουδίστρια της όπερας Lina Cavalieri, που υμνήθηκε τόσο για την τέχνη της όσο και για την ομορφιά της. Γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου του 1874 στο Viterbo της Ιταλίας, κοντά στο Lazio.

Σε ηλικία 15 ετών έμεινε ορφανή και στάλθηκε στο Ορφανοτροφείο Καθολικών. Η αυστηρή πειθαρχία των καλογραιών δεν ταίριαζε με το ζωηρό ταμπεραμέντο της κι έτσι σε πρώτη ευκαιρία το έσκασε με ένα θεατρικό θίασο για το Παρίσι, όπου με εισιτήρια την ομορφιά της και την καλή φωνή της δουλεύει ως τραγουδίστρια σε café-chantant, ενώ ταυτόχρονα παίρνει μαθήματα μουσικής ως τραγουδίστρια όπερας. Το ντεμπούτο της το έκανε στη Λισσαβόνα ως Tosca στο ομώνυμο έργο του Puccini και σύντομα θα γίνει γνωστή στη Fedora του Giordano δίπλα στον Enrico Caruso. Η παράσταση θα μεταφερθεί και στην Αμερική στη Μετροπόλιταν Όπερα, όπου και θα παραμείνει για δύο σεζόν και θα τραγουδήσει πάλι στο πλευρό του Caruso ως Manon Lescaut του Puccini. Τραγούδησε δίπλα σε μεγάλους ερμηνευτές όπως ο βαρύτονος Titta Ruffo και ο Γάλλος τενόρος Lucien Muratore, τον οποίο και παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο.

Ήταν η πιο πολυφωτογραφημένη τραγουδίστρια όπερας της εποχής της λόγω του κάλλους της. Στα 40 της χρόνια με ομορφιά ακόμη εκθαμβωτική, θα αποσυρθεί από τη σκηνή και θα γράψει βιβλίο με τίτλο "Τα δικά μου μυστικά ομορφιάς", ενώ από το 1915 γύρισε ταινίες στο βωβό κινηματογράφο.

Η δισκογραφία της είναι φτωχή με λιγοστές άριες από το Faust, την Carmen, το Mefistofele, και τη Βohème, τη Manon Lescaut και την Tosca του Πουτσίνι.

Στο παρακάτω ηχητικό ντοκουμέντο, η Lina Cavalieri στη Ναπολιτάνικη καντζονέττα Maria Marì






________________________________________


[1] Κυριότερος εκπρόσωπος της Σχολής της Ρώμης ήταν ο Giovanni Pallestrina.

[2] Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος του αρχαίου στυλ ή prima pratica o Giovanni Pallestrina, ενώ του νέου στυλ ο Claudio Monteverdi. Αργότερα ο Μπαχ θα χρησιμοποιήσει το stil antico σε μέρη της λειτουργίας του σε σι ελάσσονα, ενώ κατά καιρούς θα ξαναγίνει δημοφιλές με τον Haydn, το Mozart και τη Missa Soleminis του Ludvig van Beethoven.


Παρασκευή 6 Φεβρουαρίου 2009

Μουσική Ατζέντα, 6 Φεβρουαρίου

Σαν σήμερα στις 6 Φεβρουαρίου 1903 γεννιέται ο Χιλιανός πιανίστας Claudio Arrau. Από τους μεγαλύτερους πιανίστες του αιώνα που πέρασε και με ευρύτατο ρεπερτόριο που κινείτο από τη Μουσική Μπαρόκ ως τους συνθέτες του 20ου αι.



Διακρίθηκε στη δισκογραφία για τις ηχογραφήσεις του σε όλα τα πιανιστικά έργα του Robert Schumann, αλλά και τις σονάτες για πιάνο του Ludvig van Beethoven, όλα τα κοντσέρτα για πιάνο και ορχήστρα του Chopin, αλλά και Brahms, Debussy, Schubert και Liszt.

Ο Harold Schonberg θα πει γι' αυτόν ότι έβαζε έναν "αποφασιστικό ρομαντικό πιανιστικό τόνο στις ερμηνείες του" και ο Sir Neville Cardus θα τον περιγράψει σαν τον απόλυτο πιανίστα: "Μπορεί να αποκαλύψει κόσμους στο πιάνο -και για χατήρι του πιάνου- παρουσιάζοντάς μας όλη την εμβέλεια και τη δύναμη του οργάνου, αλλά μπορεί επίσης να πάει και πέρα από την πιανιστική εκτέλεση, καθώς οδηγούμαστε από την τέχνη του στα δώματα της δημιουργικής του φαντασίας".

O ίδιος, αν και γιος πιανίστας και παιδί θαύμα -που έδωσε το πρώτο του κοντσέρτο στην ηλικία των πέντε ετών- θα πει "ένας ερμηνευτής οφείλει να δίνει το αίμα του στο έργο που ερμηνεύει".

Δισκογραφία του στα γαλλικά θα βρείτε εδώ και πλήρη βιογραφία με δείγματα της τέχνης του εδώ







Στο βίντεο ερμηνεύει το Scherzo σε σι ελάσσονα, opus 20, του Frédéric Chopin, από τη Βοστώνη, 1983