Σάββατο 7 Φεβρουαρίου 2009

Μουσική Ατζέντα, 7 Φεβρουαρίου

Σαν σήμερα στις 7 Φεβρουαρίου του 1652 πεθαίνει ο Ιταλός συνθέτης Gregorio Allegri. Γεννήθηκε το 1582 και ήταν παπάς και μουσικοσυνθέτης της Σχολής της Ρώμης, που χαρακτηρίζεται από πολυφωνικότητα και ήταν κυρίαρχο ρεύμα της εκκλησιαστικής μουσικής κατά το 16ο και 17ο αιώνα[1].

Μελέτησε μουσική με το στενό φίλο και συνεργάτη του Παλλεστρίνα Giovanni Maria Nanini και το μουσικομορφοπλαστικό του ιδίωμα φέρει έντονες τις επιρροές του Παλλεστρινικού στυλ.

Από τα πιο διάσημα έργα του το Miserere mei, Deus, μουσική για τον Ψαλμό Νο 50 της Βουλγκάτας, γραμμένο για 2 κόρα, κουϊντέττου και κουαρτέττου.

Οι μουσικολόγοι τοποθετούν το έργο αυτό ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αρχαίου στυλ ή prima pratica, ρεύμα κυρίαρχο κατά την εποχή Μπαρόκ και Κλασικισμού αντιδιαστέλοντάς το με το νέο στυλ ή seconda pratica [2]. Αποφεύγει δηλαδή τα μεγάλα οργανικά σύνολα και τα ποικίλματα στα μέρη των οργάνων, δίνοντας έμφαση στη φωνή, κατά το πρότυπο της ύστερης Αναγέννησης.

Ένας από τους λόγους που το συγκεκριμένο έργο του Allegri απέκτησε τέτοια δημοτικότητα ήταν και η απαγόρευση του Βατικανού να αναπαραχθεί σε παρτιτούρες, προκειμένου να διατηρήσει το μυστικιστικό του χαρακτήρα. Εντούτοις, το 1770 ο δεκατετράχρονος τότε Mozart, που το είχε ακούσει μόλις δύο φορές σε επίσκεψή του στη Ρώμη, θα το παίξει όλο από μνήμης και θα το αναπαραγάγει αργότερα σε παρτιτούρα.



Gregorio Allegri, Miserere



Ίδια μέρα, στις 7 Φεβρουαρίου του 1871 πεθαίνει ο Γερμανός κατασκευαστής πιάνων Heinrich Engelhard Steinweg και ιδρυτής της παγκόσμια γνωστής κατασκευαστικής εταιρίας πιάνων Steinway & Sons. Γεννήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου του 1797 και είχε ιδιαίτερα δύσκολα παιδικά χρόνια. Σε ηλικία 15 ετών άρχισε να δουλεύει ως ξυλουργός, αλλά σύντομα έγινε μαθητευόμενος κατασκευαστής εκκλησιαστικών οργάνων και οργανίστας.



Το 1836 κατασκεύασε το πρώτο πιάνο στην κουζίνα του σπιτιού του, που αργότερα ονομάστηκε "πιάνο κουζίνας". Το 1851, λόγω ασταθούς πολιτικού κλίματος στη Γερμανία θα μεταναστεύσει στη Νέα Υόρκη με τέσσερις από τους γιους του, αφού πρώτα αφήσει την επιχείρησή του στο γιο του Theodor. Στην Αμερική θα αλλάξει το όνομά του σε Henry Steinway. Δούλεψε σε αρκετές εταιρίες πιάνων, αλλά το 1853 θα ιδρύσει τη δική του εταιρία υπό την ονομασία Steinway & Sons που θα γίνει γρήγορα γνωστή για τους νεωτερισμούς του στην κατασκευή του οργάνου, που μέχρι σήμερα θα κάνουν τη μάρκα περιζήτητη.



Στις 7 Φεβρουαρίου του 1944 θα αφήσει την τελευταία της πνοή η διάσημη Ιταλίδα τραγουδίστρια της όπερας Lina Cavalieri, που υμνήθηκε τόσο για την τέχνη της όσο και για την ομορφιά της. Γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου του 1874 στο Viterbo της Ιταλίας, κοντά στο Lazio.

Σε ηλικία 15 ετών έμεινε ορφανή και στάλθηκε στο Ορφανοτροφείο Καθολικών. Η αυστηρή πειθαρχία των καλογραιών δεν ταίριαζε με το ζωηρό ταμπεραμέντο της κι έτσι σε πρώτη ευκαιρία το έσκασε με ένα θεατρικό θίασο για το Παρίσι, όπου με εισιτήρια την ομορφιά της και την καλή φωνή της δουλεύει ως τραγουδίστρια σε café-chantant, ενώ ταυτόχρονα παίρνει μαθήματα μουσικής ως τραγουδίστρια όπερας. Το ντεμπούτο της το έκανε στη Λισσαβόνα ως Tosca στο ομώνυμο έργο του Puccini και σύντομα θα γίνει γνωστή στη Fedora του Giordano δίπλα στον Enrico Caruso. Η παράσταση θα μεταφερθεί και στην Αμερική στη Μετροπόλιταν Όπερα, όπου και θα παραμείνει για δύο σεζόν και θα τραγουδήσει πάλι στο πλευρό του Caruso ως Manon Lescaut του Puccini. Τραγούδησε δίπλα σε μεγάλους ερμηνευτές όπως ο βαρύτονος Titta Ruffo και ο Γάλλος τενόρος Lucien Muratore, τον οποίο και παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο.

Ήταν η πιο πολυφωτογραφημένη τραγουδίστρια όπερας της εποχής της λόγω του κάλλους της. Στα 40 της χρόνια με ομορφιά ακόμη εκθαμβωτική, θα αποσυρθεί από τη σκηνή και θα γράψει βιβλίο με τίτλο "Τα δικά μου μυστικά ομορφιάς", ενώ από το 1915 γύρισε ταινίες στο βωβό κινηματογράφο.

Η δισκογραφία της είναι φτωχή με λιγοστές άριες από το Faust, την Carmen, το Mefistofele, και τη Βohème, τη Manon Lescaut και την Tosca του Πουτσίνι.

Στο παρακάτω ηχητικό ντοκουμέντο, η Lina Cavalieri στη Ναπολιτάνικη καντζονέττα Maria Marì






________________________________________


[1] Κυριότερος εκπρόσωπος της Σχολής της Ρώμης ήταν ο Giovanni Pallestrina.

[2] Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος του αρχαίου στυλ ή prima pratica o Giovanni Pallestrina, ενώ του νέου στυλ ο Claudio Monteverdi. Αργότερα ο Μπαχ θα χρησιμοποιήσει το stil antico σε μέρη της λειτουργίας του σε σι ελάσσονα, ενώ κατά καιρούς θα ξαναγίνει δημοφιλές με τον Haydn, το Mozart και τη Missa Soleminis του Ludvig van Beethoven.


Δεν υπάρχουν σχόλια: